На 27 септември и на 6 октомври во Скопје се одржаа јавни дебати на кои пред повеќе од 70 претставници на сите вклучени страни беа презентирани наодите и беа  дискутирани препораките од двете обемни истражувања за последиците од зголемените буџетски трошоци од кризата во 2022 година врз области кои влијаат врз животот на граѓаните.

Истражувањата покажуваат дека покривањето на дополнителните расходи од централниот и од општинските буџети кои ги наметна енергетската криза довеле до кратење на најмалку 220 милиони евра инвестиции како: реновирање на здравствени установи, изградба на градинки и домови за стари лица, изградба на патишта, реконструкција на студентски домови, опрема за образованието и проекти за унапредување на животната средина.

Поконкретно, за реконструкција и доградба на здравствени објекти во 2022 биле планиран 14 милиони евра, а се реализирале само 3,5 милиони евра, потоа во секторот на социјалната заштита биле планирани проекти за  изградба и реновирање на детски градинки и домови за стари лица во вредност од 5,5 милиони евра, но тие останале без реализација, а инвестициите во образованието во насока на изградба и реновирање на училишта од планираните 20 се скратени на 10 милиони евра.

Воедно, за да се прикрие ударот на енергетската криза врз капиталните инвестиции во 2022 година, дури 28 % од капиталните расходи односно 130 милиони евра биле потрошени за исплати кои не може да се сведат под категоријата „капитални“. Станува збор за дел од исплатите кон АД Електрани за надминување на енергетска криза, како и плаќања на гаранции по рати за кредити на државните претпријатија.

На локално ниво, сите ЕЛС заедно, сосе градот Скопје, во екот на енергетската криза во 2022 година, со одделни ребаланси ги скратиле незначително плановите за инвестирање во градежни објекти (ставки 481 и 482), од 8,6 милијарди денари (140 милиони евра) на 8,2 милијарди денари (133 милиони евра). Меѓутоа, значително потфрлиле кога е во прашање реализацијата. Така, од оваа планирана сума на крајот се инвестирале 5,5 милијарди денари (89 милиони евра), што значи дека не се реализирале градежни капитални проекти во вкупна вредност од 3 милијарди денари (51 милион евра).

Присутните претставници на сите засегнати институции дискутираа за воочените состојби истакнувајќи конкретни примери за одлуки што ги носеле во текот на 2022 година, поврзани со влијанието на кризата, како и за реални проблеми со коишто се соочуваат во текот на работењето, од планирањето до реализацијата на буџетите.

Истражувањата, едното за општините, а другото за централните институции, заедно со препораките ќе бидат објавени во текот на октомври.

Проектот е поддржан од Владата на Швајцарија преку Цивика мобилитас.

ИНВЕСТИЦИИ ОД 170 МИЛИОНИ ЕВРА ОД КОИ ЗАВИСИ КВАЛИТЕТОТ НА ЖИВОТОТ НА ГРАЃАНИТЕ СЕ СКРАТЕНИ ВО 2022 ГОДИНА ЗА ПОКРИВАЊЕ НА ДОПОЛНИТЕЛНИТЕ РАСХОДИ ВО БУЏЕТОТ НАМЕТНАТИ ОД ЕНЕРГЕТСКАТА КРИЗА

Скопје, 6 октомври 2023 година. На денешната јавна дебата за „ефектите на финансиската и енергетската криза врз политиките и граѓаните“ беше објавено „Истражувањето на последиците од зголемените буџетски трошоци од кризата во 2022 година врз области кои влијаат врз животот на граѓаните.“

Истражувањето покажува дека покривањето на дополнителните расходи кои ги наметна енергетската криза довеле до големо кратење на инвестиции од кои зависи квалитетот на живот на граѓаните. Само во 2022 година од централната власт не биле реализирани проекти во вредност од 170 милиони евра како што се: реновирање на здравствени установи, изградба на детски градинки и домови за стари лица, изградба на патишта, реконструкција на студентски домови, опрема за образовни институции, како и проекти за унапредување на животната средина.
Покрај ова, и општините не реализирале капитални проекти во вредност од 50 милиони евра, така што во 2022 година во државата не биле реализирани проекти, кои се од важност на граѓаните, во вкупна вредност од најмалку 220 милиони евра.

Поконкретно, за реконструкција и доградба на здравствени објекти во 2022 биле планиран 14 милиони евра, а се реализирале само 3,5 милиони евра, потоа во секторот на социјалната заштита биле планирани проекти за  изградба и реновирање на детски градинки и домови за стари лица во вредност од 5,5 милиони евра, но тие останале без реализација, а инвестициите во образованието во насока на изградба и реновирање на училишта од планираните 20 се скратени на 10 милиони евра.

Воедно, за да се прикрие ударот на енергетската криза врз капиталните инвестиции во 2022 година, дури 28 % од капиталните расходи односно 130 милиони евра биле потрошени за исплати кои не може да се сведат под категоријата „капитални“. Станува збор за дел од исплатите кон АД Електрани за надминување на енергетска криза, како и плаќања на гаранции по рати за кредити на државните претпријатија.

На денешната дебата во присуство на 40-ина претставници на државните институции и вклучени страни беа дискутирани предлозите за мерки кои треба да овозможат трошењата да бидат во најдобар интерес на граѓаните.

За повеќе информации, ве молиме, контактирајте го Центарот за граѓански комуникации на (02) 3213-513 или на Оваа е-пошта е заштитена од spambots, треба да вклучите JavaScript за да ја видите .

Проектот е поддржан од Владата на Швајцарија преку Цивика мобилитас. Мислењата кои се изразени овде не нужно ги одразуваат ставовите на Швајцарската влада, Цивика мобилитас или организациите што ја спроведуваат.

30 претставници на акционерски друштва и јавни претпријатија основани од Владата, Градот Скопје и општините Гостивар, Кавадарци и Струга, како и претставници на овие општини ги совладаа основите и елементите за изработка на планови за интегритет во јавните набавки, на трите работилници спроведени на почетокот од септември.  Работилниците се организирани во рамките на проектот „Кон отчетни јавни претпријатија“ поддржан од Кралството Холандија. Процесот на градење на капацитетите на државните претпријатија за изработка и спроведување на планови за интегритет во јавните набавки следуваше по идентификација на ризиците од корупција во јавните набавки и дефинирање на конкретни предлог-мерки за намалување на корупцијата во јавните набавки. Дел од овие мерките се вклучени и во владиниот План за борба против корупцијата. Во следниот период продолжува менторската поддршка на спомените државни претпријатија при изработката на нивните планови за интегритет во јавните набавки.

Активноста Јавно трошење за јавно добро се спроведуваше во рамките на Проектот на УСАИД за граѓанско учество кој поддржува активности за промовирање на транспарентност и објавување на податоци од страна на државните институции со цел унапредување на добрите практики на управување. Барањето за транспарентност на сите нивоа на управување е оправдано со правото на граѓаните на информации и слободата на информации.

Повеќе од 30 претставници на граѓански организации од целата земја ги завршија обуките за следење на јавните набавки на државните институции, организирани во Скопје во текот на јуни, во рамките на Проектот на УСАИД за граѓанско учество. Претставниците на граѓанските организации се стекнаа со практични знаења и вештини за следење на постапките за јавни набавки и се запознаа со можностите и начините за следење на јавните трошења во средините и во областите на нивното делување.