Скопје, 19.10.2022  Претставници на граѓански организации од областа на заштитата на животната средина и борбата против корупцијата разменуваа идеи и сознанија за детектирање на ризиците од корупција во јавните набавки поврзани со заштита на животната средина, како и за поцелосно опфаќање на состојбата со одржливите јавни набавки во земјава.

Повеќе од 170 претставници на општините и локалните јавни претпријатија од Битола, Кичево, Куманово, Неготино, Струмица, Тетово, Чаир и Штип учествуваа во низата од 8 обуки одржани од мај до октомври оваа година, а кои треба да им помогнат на општинската администрација и на вработените во локалните јавни претпријатија за воведување систем за интегритет, за зголемување на транспарентноста, како и проценка на ризиците од корупција во јавните набавки и нивно намалување. Обуките се дел од проектот „Заштита од корупција“ што се спроведува со поддршка на Амбасадата на Кралството Холандија.

Истражувањето спроведено во текот на јуни 2022 година покажа дека 30-те најголеми претпријатија во 2022 година објавиле само 48 % од информациите и од документите што треба да ги објават на своите веб-страници. Произлегува дека во период од две години е остварен минимален пораст на транспарентноста и на отчетноста на претпријатијата од само 7 процентни поени. За споредба, во 2020 година, претпријатијата објавуваа 41 % од релевантните информации и документи, додека во 2018 – само 28 %. На овој начин, транспарентноста на претпријатијата во период од две години е зголемена за само 7 процентни поени, но сè уште се наоѓа на ограничено ниво на транспарентност.

Деветнаесеттиот индекс на рационалност е изработен за следниве три видови производи:

- прочистувачи на воздух;
- лаптоп компјутери и
- индустриска сол.

Во изработката на индексот на рационалност за овие производи се вклучени 21 институција на национално и на локално ниво кои во текот на 2020 и 2021 година имале ваков вид набавка. Во изработката на индексите, цените на избраните производи и услуги се обезбедуваа преку барања за пристап до информациите од јавен карактер, доставувани до сите договорни органи чиишто набавки беа евидентирани на Електронскиот систем за јавни набавки. Идејата е, со изработка на индексот на овие три вида производи, да се детектираат евентуалните разлики во цените и да им се помогне на договорните органи да ги осознаат движењата на цените за овие производи и во иднина да работат врз подобрување на рационалноста во трошењето на јавните пари.