Мерки за стеснување на просторот за корупција во бесправното градење и урбанизмот

1. Да се оневозможи градителот на нелегална градба во периодот до легализација или уривање на таа градба да ужива судска заштита што му припаѓа на сопственик, преку измени на Законот за сопственост и други стварни права;

2. Урбанистичките планови да се користат за планирање на просторот, а не за легализација на бесправните градби, односно за потврда на фактичката состојба;

3. Да се оневозможи ретроактивно издавање на одобрение за градење за објекти што се веќе изградени;

4. Да се додели јавно овластување на приватни извршители за спроведување на конечните, извршни решенија за уривање на бесправните градби и воедно да се овозможи судските постапки да имаат третман на итно постапување;

5. Потранспарентно донесување и изменување на законите од оваа област со широка инволвираност на сите релевантни институции во земјава;

6. Да се преиспита најавеното враќање на можноста за изградба и постоење на т.н. времени објекти;

7. Да се дефинираат јасни критериуми за пренамена на објектите за вршење на одредена дејност;

8. Градежните инспектори редовно да ја контролираат состојбата на теренот наместо да реагираат само на пријава, за да може нелегалните градби да се откриваат уште на самиот почеток;

9. Воведување на тесни временски рамки во кои градежните инспектори мораат да реагираат на бесправните градби;

10. Да се зголеми бројот на градежните инспектори и на локално и на централно ниво и да се утврдат законски критериуми за покриеност на територијата на населени места со инспекција;

11. Зголемување на буџетските пари наменети за извршување на решенијата за уривање на бесправните градби и утврдување на законска процедура за побрзо и поефикасно наплатување на трошоците за уривање од бесправните градители;

12. Одвојување на буџетските пари за извршување на решенијата за уривање на бесправните градби на посебни сметки во општините;

13. Обезбедување на политичка поддршка од советите на општините за порешително справување со бесправните градби;

14. Воведување на систем на поригорозни казни и повисоки награди за градежните инспектори;

15. Да се испитува имотната состојба на сите одговорни лица во процесот на одлучување за урбанистичките планови, издавање на решенија за локациски услови, одобрување на урбанистички проекти, издавање на одобренија за градење, урбанистичка и градежна инспекција, спроведување на решенија за уривање, издавање на одобренија за употреба и сл.;

16. Навремено донесување на подзаконските акти од оваа област за да може законите целосно да се спроведуваат, најдобро истовремено со носењето и со измените на законите;

17. Да се предвидат поригорозни, но остварливи критериуми и услови за заштита на животната средина;

18. Да не се издаваат дозволи за градење на земјиште што е во постапка на денационализација;

19. Усогласување на измените на законските прописи од оваа област што се во корелација, преку учество на претставници од научната и стручната јавност;

20. Законите кои предвидуваат обврски и за локалната самоуправа да се донесуваат и менуваат во задолжителни консултации со претставниците на локалната самоуправа;

21. Општините и Владата да применуваат неселективен однос при уривање на бесправните објекти и при санкционирање на прекршителите на законот;

22. Најавената легализација на бесправните градби, со донесување на посебен закон, да се спроведува врз основа на што е можно подетално пропишани критериуми и услови во чие дефинирање ќе се вклучат стручната, научната и пошироката јавност.