АКТИВНАТА ТРАНСПАРЕНТНОСТ НА МИНИСТЕРСТВАТА Е НАМАЛЕНА, А НА ОПШТИНИТЕ Е НА ИСТО НИВО КАКО И ЛАНИ

Денес, 16 септември 2025 година, Центарот за граѓански комуникации го објави редовното годишно рангирање на институциите според Индексот на активна транспарентност, односно според проактивното објавување информации од јавен карактер, во кое се вклучени 102 институции, односно Владата и сите министерства и општини. Индексот ги покажува следниве клучни аспекти:

» Просечната активна транспарентност на министерствата, на Владата и на општините за 2025 година изнесува 80 % (од максимално можни 100 %), исто колку што изнесуваше и минатата година.

» Активната транспарентност на министерствата и Владата е намалена во однос на лани и изнесува 84 % (лани 86 %).

» Општините го задржаа истото ниво на активна транспарентност како и лани, односно 79 %.

» Дури 44 % од опфатените институции ја влошиле својата активна транспарентност (лани се влошиле 19 % од институциите).

» Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност, а резултатот од 100 % годинава го освои и новоформираното Министерство за дигитална трансформација.

» Кај општините, за разлика од лани кога дури пет општини го делеа првото место со 100 % активна транспарентност, годинава на ова место се задржаа само две – Кавадарци и Кичево.

» Меѓу регионите, трета година по ред на првото место се наоѓа Источниот Регион (со иста активна транспарентност како и лани од 88 %).

» На последно место, со намалена активна транспарентност во однос на лани се наоѓа Полошкиот Регион (со 71 % активна транспарентност, лани 73 %).

» Најмалку информации, и министерствата и општините објавуваат за финансиите (министерствата 58 %, а општините 59 % од можни 100 %).

» Огромно уназадување има кај одговорите по барањата за слободен пристап до информациите од јавен карактер, што им беа испратени на сите институции во ист ден и со исто прашање. Општините одговорија во просек за 21 ден (лани за 15 дена), а министерствата одговорија за 23 дена (лани за 14 дена). Инаку, крајниот законски рок е 20 дена.

» Само 54 % од институциите одговорија во рамките на максималниот законскиот рок од 20 дена (лани тоа го сторија 71 % од институциите).

Активната транспарентност е претставена и на специјалната веб-страница: https://www.aktivnatransparentnost.mk/ со преглед на остварувањата на секоја институција од 2016 годинава наваму.

За повеќе информации, ве молиме, контактирајте го Центарот за граѓански комуникации на (02) 3213-513 или на Оваа е-пошта е заштитена од spambots, треба да вклучите JavaScript за да ја видите .

ОПШТИНИТЕ ЛАНИ ПОТРОШИЛЕ РЕКОРДНИ 190 МИЛИОНИ ЕВРА НА ТЕНДЕРИ, ГРАД СКОПЈЕ ЗА ПРВПАТ НЕ ПРВ НА ЛИСТАТА

Денес, 11 август 2025 година, Центарот за граѓански комуникации ги објави истражувањето и базата на податоци за сите набавки на општините во 2024 година.

Истражувањето открива дека:

- Во 80-те општини и Градот Скопје во 2024 година склучиле вкупно 4.006 договори за јавни набавки во вредност од 11,7 милијарди денари, односно 190 милиони евра.

- Само во 2024 година, вредноста на општинските тендери пораснала за 16 проценти, односно за 26 милиони евра.

- Најголем скок во вредноста на тендерите имаат скопските општини Гази Баба, Аеродром и Кисела Вода.

- Град Скопје за прв пат го загуби приматот и со годишен пад на вредноста на тендерите од 11,5 милиони евра, се наоѓа на шестото место.

- Општините склучиле договори за јавни набавки со 1.210 фирми.

- Дури една четвртина од вкупната вредност на локалните тендери завршила кај само 10 фирми.

- На врвот според вкупната вредност на договорите е ЕДС (Енерџи деливери солушнс) со вредност на договорите од 500 милиони денари, односно околу 8 милиони евра.

- Општините трошат на јавни набавки просечно по 28 % од своите буџети.

- Најголема вредност на набавки по жител има Дојран, 675 евра, а најмала Градот Скопје, само 14 евра.

Сите податоци за јавните набавки по општини, фирми и години од 2015 година наваму се наоѓаат на Базата на податоци за јавните набавки на општините. За повеќе информации, ве молиме, контактирајте го Центарот за граѓански комуникации на (02) 3213-513 или на Оваа е-пошта е заштитена од spambots, треба да вклучите JavaScript за да ја видите .

Дупки и недоследности во пријавувањето сопственост и интереси на функционерите на патот на откривањето корупција

Денес, 28 мај 2025 година, Центарот за граѓански комуникации, Здружението на даночни советници и Активо го објавија „Истражувањето за откривање евентуални судири на интереси и злоупотреба на моќ при јавните набавки кај политички експонираните лица“, кое покажа дека:

• Преку Регистарот на вистински сопственици се откриени сопствеништва во фирми на политички експонирани лица (градоначалници и министри), кои не им се пријавени во изјавите за интереси доставени до Државната комисија за спречување на корупцијата (ДКСК).
• 41 од анализираните 360 поранешни и сегашни функционери, се јавуваат како вистински сопственици во некоја фирма; 23 од овие функционери целосно или делумно ги сокриле своите удели во фирми кога доставувале изјава за интереси до ДКСК.
• Разликите во податоците за бизнис-интересите на функционерите укажуваат на отсуство на соодветна проверка и верификација на точноста на податоците и во Регистарот на вистински сопственици, и во изјавите за интереси што избраните и именуваните лица ги доставуваат до ДКСК.
• Фирми во сопственост на градоначалници и поранешни министри добивале договори за јавни набавки, концесии и лиценци доделени од државни институции.
• На граѓаните, новинарите и граѓанските организации не им е оневозможено активно да учествуваат во откривање на евентуални судири на интереси и злоупотреба на моќ од страна на носителите на функции. Регистарот на вистински сопственици не е јавно отворен и за информациите во него се плаќа, а податоците за бизнис-интересите на функционерите во јавно достапниот електронски систем на ДКСК се нецелосни.
• Во изјавите за интереси до ДКСК функционерите пријавуваат податоци само за најтесното семејство со кое живеат под ист покрив, а изјавите доставени до ДКСК до крајот на 2023 година ги има само во хартија и не се достапни на специјализираниот веб-портал, итн.
• Во услови кога за информациите за сопствеништво треба да се плати, а изјавите за интереси во голем број случаи не се сеопфатни и точни, се олеснува криењето на сопствениците на фирмите, наместо јавно поврзување и објавување на фирмите кои добиле тендери и концесии со нивните сопственици.

За повеќе информации, ве молиме, контактирајте го Центарот за граѓански комуникации на (02) 3213-513 или на Оваа е-пошта е заштитена од spambots, треба да вклучите JavaScript за да ја видите .

Проектот „Користење на податоците за вистинските сопственици за намалување на корупцијата“ е поддржан од Владата на Швајцарија преку Цивика мобилитас. Мислењата кои се изразени овде не нужно ги одразуваат ставовите на Швајцарската влада, Цивика мобилитас или организациите што ја спроведуваат.

Овде можете да ги преземете соопштението и истражувањето на албански јазик.

РЕЧИСИ ТРЕТИНА ОД ФИРМИТЕ ЧИИ ЛИЦЕНЦИ ЌЕ СЕ ОДЗЕМААТ ИМААТ БЛОКИРАНА СМЕТКА ИЛИ СЕ НЕАКТИВНИ

Денес, 24 април 2025 година, Центарот за граѓански комуникации го објави истражувањето и базата на податоци за фирмите коишто се на списокот што го објави Министерството за транспорт и врски за одземање на нивните лиценци за градежно работење и урбанистичко планирање, а по спроведените контроли и трагичниот настан во Кочани.

Истражувањето открива дека:

• Лиценци ќе им се одземат на 426 фирми, бидејќи од 479-те фирми на списокот има некои што се повторуваат, а други на коишто им се одземаат по неколку лиценци.